Overgewicht bij katten – en hoe jij jouw kat helpt afvallen

Steeds meer katten kampen met overgewicht: naar schatting is 40 tot 50% van de katten die bij de dierenarts komt te zwaar, waarvan een groot deel zelfs obees. Overgewicht lijkt onschuldig, maar vormt een serieus gezondheidsrisico. Gelukkig kun je als eigenaar veel doen om obesitas te voorkomen of te bestrijden.

In de trimsalon van is er ook de mogelijkheid om je kat te wegen

Ook in de kattentrimsalon zie ik het regelmatig: katten met overgewicht die zichzelf niet meer goed kunnen verzorgen. Omdat ze te dik zijn, kunnen ze niet meer overal goed bij om zich te wassen. Daardoor ontstaan klitten en soms zelfs vervilting, wat erg pijnlijk is voor de kat. Bovendien worden huidschilfers niet meer goed verwijderd, wat kan leiden tot huidirritatie. Overgewicht heeft dus niet alleen invloed op de gezondheid van binnenuit, maar ook op de vacht- en huidverzorging van de kat.

Hoe ontstaat obesitas?

In de meeste gevallen ontstaat obesitas doordat de kat meer energie opneemt dan hij verbruikt. Toch zijn er meerdere factoren die het risico vergroten:

• Castratie of sterilisatie: na de ingreep verandert de hormoonhuishouding, waardoor de energiebehoefte daalt.

• Weinig beweging: katten die uitsluitend binnen leven, spelen of jagen minder en verbranden daardoor minder calorieën.

• Verkeerde voeding: voeding die niet is afgestemd op de behoeften van de kat, te grote porties of veel tussendoortjes leiden tot vetopslag.

• Leeftijd en ras: oudere katten en sommige rassen hebben een trager metabolisme.

• Gedragsfactoren: verveling, stress of depressie kunnen leiden tot overeten.

• Medische oorzaken: aandoeningen zoals een traag werkende schildklier (hypothyreoïdie) of, zeldzamer, het Cushing-syndroom kunnen gewichtstoename veroorzaken.

• Pijn of bewegingsklachten: als bewegen pijn doet, zal een kat minder actief zijn en sneller aankomen.

Raadpleeg altijd een dierenarts als je vermoedt dat je kat te zwaar is. Deze kan medische oorzaken uitsluiten en een passend behandelplan opstellen.

Energiebehoefte en levensstijl

Katten zijn van nature sprinters: ze hebben korte pieken van activiteit, gevolgd door veel rust. Een huiskat die voornamelijk slaapt en weinig speelt, heeft dus een veel lagere energiebehoefte dan een buitenkat die jaagt.

Veel baasjes overschatten de activiteit van hun kat. Toch kan meer spelen een groot verschil maken voor het gewicht én het welzijn.

Wanneer is een kat te dik?

Het ideale gewicht verschilt per kat. Een gemiddelde volwassen kat weegt tussen de 3,5 en 5,5 kilo, afhankelijk van ras, leeftijd en geslacht. Grotere rassen, zoals de Maine Coon, kunnen tot 9 à 10 kilo wegen, terwijl kleinere rassen rond de 3 kilo blijven.

Gebruik liever een body condition score (BCS) dan enkel het gewicht op de weegschaal. Je kat heeft overgewicht als:

• de taille niet meer zichtbaar is van bovenaf,

• de ribben moeilijk te voelen zijn,

• er een vetzakje onder de buik hangt.

Een kat is officieel te zwaar bij 10 tot 19% meer dan het ideale gewicht, en obees bij meer dan 20%.

Tabel: overgewicht bij katten (dierenkliniek Ter Gouwe)

Gezondheidsrisico’s van obesitas

Overgewicht zorgt voor meer ontstekingsreacties en extra belasting van het lichaam. Het verhoogt het risico op onder andere:

• diabetes mellitus,

• artrose en andere gewrichtsaandoeningen,

• blaasontstekingen en urinewegproblemen,

• huidproblemen,

• leververvetting,

• ademhalingsmoeilijkheden,

• verminderde weerstand,

• complicaties bij narcose of bevalling,

• en een kortere levensverwachting.

Wat kun je eraan doen?

1. Geleidelijke gewichtsafname

Een kat mag nooit te snel afvallen, want dat kan leiden tot leververvetting — een potentieel levensgevaarlijke aandoening. Afvallen moet dus geleidelijk en gecontroleerd gebeuren.

2. Voeding aanpassen

• Kies voer dat speciaal is ontwikkeld voor gewichtsbeheersing: minder vet, meer vezels en voldoende hoogwaardige eiwitten.

• Bepaal de portiegrootte op basis van het ideale gewicht, niet het huidige gewicht.

• Verminder tussendoortjes en menselijke snacks.

• Verdeel de dagelijkse hoeveelheid voer over meerdere kleine porties; dit sluit aan bij het natuurlijke eetpatroon van katten.

• Stap geleidelijk (7–11 dagen) over op een nieuw dieet om spijsverteringsproblemen te voorkomen.

3. Stimuleer beweging

• Plan dagelijks actieve speelmomenten. Wissel speeltjes en uitdagingen af.

• Gebruik voer- of puzzelspeelgoed om eten te vertragen en de kat mentaal te stimuleren.

• Richt je huis in met klimmogelijkheden, krabpalen en hoogteverschillen.

4. Houd de voortgang bij

• Weeg je kat elke 3 à 4 weken.

• Noteer het gewicht en pas de voeding aan als er geen vooruitgang is.

• Laat de dierenarts of een voedingsdeskundige het proces begeleiden.

Tot slot

Katten met een gezond gewicht leven niet alleen langer, maar voelen zich ook energieker en gelukkiger. Met de juiste balans tussen voeding, beweging en aandacht kun je obesitas voorkomen én behandelen.

Laat je kat verantwoord afvallen, bij voorkeur onder begeleiding van een dierenarts. In de tussentijd is vachtverzorging essentieel. Maak gerust een afspraak zodat ik je kat help tot hij het zelf weer aankan.

Bel 06-34735002 voor een afspraak of meer informatie.